Praten, maar vooral luisteren, luisteren en nog meer luisteren
Verlies is er in vele soorten en maten. De manieren waarop mensen omgaan met verlies zijn ook heel divers. Niemand kan voor een ander bepalen hoe zwaar een verlies kan of mag wegen. Het belangrijkste wat we kunnen doen wanneer iemand verliest is: erkennen dat het verlies er is en luisteren naar wat het verlies met die ander doet.
Op dit moment is er een SIRE campagne gestart waarin praten over de dood wordt aangemoedigd https://dedoodpraaterover.sire.nl/ . De valkuil is hier het woord praten. Want eigenlijk heb je vooral veel te luisteren, en knikken, en hummen en nog meer luisteren. Troost zit in het laten zijn wat er is. Geen moeite doen om het verdriet of de wanhoop weg te nemen. Erbij blijven en erkennen dat het moeilijk is.
De SIRE campagne geeft veel voorbeelden van dooddoeners die geen ruimte geven aan het verhaal dat verteld moet worden. Er worden 'waarheden' gezegd die elke dialoog doodslaan en er worden aannames gedaan die het verlies bagatelliseren ( bij het overlijden van een goede vriend; "O, gelukkig geen familie...").
Maar hoe dan wel?
- erkennen dat het verlies er is
- luisteren naar wat het verlies met die ander doet
- blijven zitten of staan en met je aandacht erbij blijven wanneer de ander vertelt of emoties toont (geeft ruimte voor de ander om nog iets meer te vertellen over zijn ervaringen, gevoelens en emoties)
- met aandacht kijken en knikken (geeft aan dat je luistert naar wat verteld wordt=troostend)
- doorvragen over wat de ander vertelt
- tijd nemen om nogmaals naar de ervaring van de ander te luisteren.
Hoewel al deze tips eenvoudig lijken, kan het lastig zijn om te zien hoe iemand verdriet of wanhoop doormaakt. Als je echter troost wil bieden is het de uitdaging om je open te stellen voor wat de ander wil delen en daar je aandacht en tijd aan te schenken. Telkens opnieuw, zolang als nodig is...
Op https://landelijkexpertisecentrumsterven.nl/hoe-wat/de-dood-praat-erover/ lees je meer over hoe je dat kunt aan pakken.